Ministerstwo Klimatu i Środowiska odpowiedziało na zapytanie poselskie dotyczące luki inwestycyjnej w gospodarce odpadami.
Potrzeba więcej instalacji termicznego przetwarzania odpadów
Resort klimatu i środowiska wskazuje, że w Polsce do 2034 roku należy wybudować instalacje do termicznego przetwarzania odpadów o mocy przerobowej ok. 2,5 mln Mg. Takie zapotrzebowanie wynika z obliczeń przedstawionych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2028 (KPGO 2028) oraz mocy przerobowych istniejących już instalacji (z uwzględnieniem cementowni).
Warto zaznaczyć, iż NFOŚiGW w ostatnich latach podejmował działania mające na celu zmniejszenie luki inwestycyjnej w zakresie instalacji do termicznego przekształcania odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych. W ramach programu priorytetowego o nazwie „Racjonalna gospodarka odpadami część 3) Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne”, do tej pory zostały zawarte zostały umowy na dofinansowanie 17 przedsięwzięć w zakresie termicznego przekształcania odpadów, których planowana moc wynosi łącznie około 0,767 mln Mg/rok. To oznacza, że brakuje jeszcze instalacji termicznego przetwarzania odpadów o mocy przerobowej blisko 2 mln Mg.
W drugim naborze konkursu NFOŚiGW o dofinansowanie ubiega się kolejnych 21 przedsiębiorstw z całego kraju, ale przed nimi jeszcze długa droga w celu otrzymania stosownych pozwoleń, dofinansowania i realizacji inwestycji, zatem ciężko ocenić w jakim stopniu przyczynią się do zwiększenia mocy przerobowych instalacji.
Zapotrzebowanie na instalacje do recyklingu odpadów komunalnych
Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało również, że jeśli chodzi o nowe instalacje segregacji odpadów, to w KPGO 2028 określono brakujące moce przerobowe instalacji do zautomatyzowanego sortowania (doczyszczania) selektywnie zebranych odpadów komunalnych, papieru, tworzyw sztucznych, odpadów wielomateriałowych i metali do 2028 r. na ok. 4 mln Mg rocznie, natomiast do 2034 r. zapotrzebowanie oszacowano na dodatkowe 0,6 mln Mg/rok. Ministerstwo wylicza więc, że do 2028 r. należy wybudować „np. około 200 sortowni selektywnie zebranych odpadów komunalnych, każda o przepustowości 10 000 Mg/rok/1 zmianę (przy pracy dwuzmianowej) lub doposażyć część istniejących sortowni komunalnych w 6 sorterów optycznych (wraz z m.in. niezbędnym układem przenośników)”. Do 2034 r. należy wybudować kolejne sortownie o przepustowości 0,6 mln Mg/rok, tj. np. 30 sortowni selektywnie zebranych odpadów komunalnych każda o przepustowości 10 000 Mg/rok/1 zmianę.
W zakresie osiąganego poziomu recyklingu ministerstwo informuję, że według obecnie zweryfikowanych danych za rok 2022 poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych wyniósł 28%. Zapotrzebowanie na instalacje do recyklingu odpadów komunalnych zgodnie z KPGO 2028 wynosi z kolei – w zakresie brakujących mocy przerobowych do przetwarzania bioodpadów – około 1,305 mln Mg na rok do 2034 r. Zdaniem Ministerstwa należy wybudować dodatkowo instalacje o wydajności co najmniej 250 000 Mg, w tym:
- instalacje fermentacji o łącznej przepustowości około 150 000 Mg,
- kompostownie o łącznej przepustowości około 100 000 Mg.
W przypadku odpadów z tworzyw sztucznych resort klimatu i środowiska ocenia brakujące zapotrzebowanie na około 0,8-1 mln Mg, odpadów z papieru i tektury ok. 980 tys. Mg mocy przerobowych na rok, a dla odpadów wielomateriałowych ok. 340 tys. Mg do 2034 r.
Centrum Zielonej Transformacji pomoże uzupełnić lukę inwestycyjną
Podsumowując wyliczenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska należy zwrócić uwagę, że planowane działania w ramach Centrum Zielonej Transformacji wpisują się w cele określone w KPGO 2028 oraz plany resortu. Opolska instalacja termicznego przekształcania odpadów jest jedną z 17 instalacji, które otrzymały dofinansowanie z NFOŚiGW, a planowana kompostownia tunelowa odpadów biodegradowalnych oraz pozostałe instalacje do mechanicznego przetwarzania odpadów, między innymi budowlanych i wielkogabarytowych, również przyczynią się do uzupełnienia luki inwestycyjnej w gospodarce odpadami.